Zanim zaczęłam swoją drogę ku byciu kaletniczką, nie wiedziałam, że istnieją różne metody garbowania, a każda z nich rządzi się swoimi prawami. Skóry mogą być różne: twarde i zwarte lub miękkie i cienkie. Mogą mieć różne zastosowanie, na portfele lub na siodła. Są takie, które wytrzymają kilkadziesiąt lat i takie, które po dwóch zaczną się niszczyć. 

Z jakiego materiału szyte są wyroby Saileath?

Wyroby Saileath szyję ze skór bydlęcych, licowych, garbowanych roślinnie. Obecnie wszystkie skóry pochodzą z toskańskiej garbarni Il Ponte.

 Zdjęcie pochodzi ze strony Garbarni Il Ponte, https://www.conceriailponte.it/en/phase-3-cyclo-production-of-skin-in-units-of-measuring-and-packaging.html

Garbowanie - co to znaczy?

Ogromne znaczenie dla tego, jakie właściwości będzie miała finalnie skóra, ma sposób jej garbowania. Garbowanie to inaczej proces konserwacji. Dzięki niemu, skóra nadaje się do szycia.

W trakcie garbowania, skóra moczona jest w roztworze wodnym wzbogaconym garbnikami, tworząc w ten sposób tak zwane brzeczki garbarskie. Wtedy to też garbniki wiążą się trwale z kolagenem (białkiem) skóry i tworzą z nim nieodwracalne połączenia, które nie podlegają rozpuszczaniu i gniciu. 

W codziennym życiu można odnaleźć garbniki w herbacie, winie, orzechach czy kasztanach. A jakiś roślin używa się przy garbowaniu właśnie tą metodą? 

Garbowanie roślinne - jak wygląda?

Technikę garbarstwa roślinnego znano już w starożytności. Garbowanie to przebiega o wiele dłużej, gdyż trwa ok. 30 - 60 dni lub dłużej. W przypadku garbowania roślinnego, przy tworzeniu brzeczek garbarskich używa się rozdrobnionych części roślin, a dokładniej korzeni, liści, kory i owoców. W Polsce może to być drewno dębowe lub kora wiklinowa i świerkowa.

Jest to tradycyjna metoda, która daje twarde i wytrzymałe skóry. Skóra garbowana roślinnie, przy odpowiedniej konserwacji, może służyć przez wiele lat. W tym czasie, pod wpływem słońca, będzie stawać się ciemniejsza i delikatni patynować. Jest to coś równie naturalnego jak "opalanie się" drewnianej podłogi. Dzięki naturalnym garbnikom, skóra ta jest bezpieczna dla osób uczulonych na nikiel i chrom. 

Czy garbowanie roślinne to jedyna metoda? Nie. Czy są lepsze metody? To zależy... Choć ja myślę, że nie. Jeśli chcesz dowiedzieć więcej na ten temat, to zapraszam TUTAJ. 

Etui Folbag i skrawki skóry Maya, fot. @aleksander_images

Skóra garbowana roślina - skąd taki wybór?

W procesie garbowania skór roślinnych, w przeciwieństwie do skór chromowych, zachowują się białka kolagenowe. Włókna kolagenowe przeplatają się w różnych kierunkach, przypominając skręcony sznur o bardzo dużej długości i mikroskopijnej średnicy. Właśnie dlatego skóra garbowana roślinnie jest naturalnie twarda i sztywna. Skóra nie będzie się z czasem kruszyć, tak jak to się dzieje z syntetycznymi materiałami. 

Co więcej, skóra naturalna jest "odporna na działanie czasu". Skóra po pierwsze przez dłuższy czas wygląda dobrze, a po drugie można ją poddawać różnym zabiegom takim jak: renowacja czy upcykling. Dzięki czemu raz wykorzystany materiał można używać przez wiele lat.

W przyszłości, skórę garbowaną roślinnie można poddać procesowi recyklingu. Często paski do spodni są wykonane właśnie ze skóry wtórnej. Taka skóra powstaje ze zmielonych ścinków, a następnie łączona jest za pomocą odpowiedniego lepiszcza. 

Czy to wszystkie zalety skóry garbowanej roślinnie? Nie. A czy skóra ma wady? Owszem. Jeśli chcesz dowiedzieć więcej na ten temat, to zapraszam TUTAJ.  

Zdjęcie pochodzi ze strony Garbarni Il Ponte, https://www.conceriailponte.it/en/phase-3-cyclo-production-of-skin-in-units-of-measuring-and-packaging.html

Maya z garbarni Il Ponte

Skóra Maya wytwarzana jest we włoskiej, a dokładniej w toskańskiej garbarni Il Ponte. Garbarnia ta została założona w 1961 r. i od samego początku zajmuje się wyłącznie garbowaniem skór metodą roślinną. Obecnie skóry ich produkcji pozycjonowane są wśród najlepszych na świecie. 

W Il Ponte stosuje się tzw. powolne garbowanie, podczas którego skóry garbowane są przez kilka lub kilkanaście tygodni. W 2001 r. garbarnia przeniosła się do większej fabryki, wyposażonej w bardziej innowacyjne maszyny, które zapewniają większą oszczędność wody i energii.

Konsorcjum Vera Pelle Italina Conciata al Vegetale

Garbarnia Il Ponte jest jedną z 20 zrzeszonych do konsorcjum garbarni. Wszystkie łączy: tradycyjne garbarstwo metodą roślinną oraz region Toskanii. 

Naturalne garbniki  odnawialnych źródeł

Poniżej znajduje się manifest konsorcjum, w którym wspomniana jest właśnie przynależność do tego regionu i rodzaj garbowania. Oprócz tego, garbarnie należące do konsorcjum zobowiązują się do wykorzystywania naturalnych (a nie syntetycznych) garbników i w dodatku z odnawialnych źródeł. 

Garbarnia częścią EMAS

Co więcej okręg ten jest jedynym w całych Włoszech, który należy do EMAS (Eco-Management and Audit Scheme). Jest to system zarządzania środowiskowego, w którym mogą uczestniczyć różnego rodzaju organizacje z całego świata. Jednak aby stać się częścią EMAS, trzeba spełnić wymagania rozporządzenia UE EMAS. 

Konsorcjum stosuje się również do wytycznych normy ISO 26000, które nie jest żadnym certyfikatem, ale praktyką, którą warto stosować. Norma ta dotyczy odpowiedzialności społecznej i wprowadzania takich praktyk, które będą pozytywnie wpływać na środowisko naturalne, pracowników oraz ogólną społeczność. 

Skóra jako odpad, a nie główny surowiec

Dla mnie była ważna jeszcze jedna kwestia, a mianowicie pochodzenie skóry. Nie wiem czy wiesz, ale nie wszystkie skóry są odpadem. Wiele zwierząt hodowanych jest tylko dla skóry. Dla mnie jest to niedopuszczalne. Ponieważ uważam, że aby dążyć do prawdziwie zrównoważonego środowiska, musimy zmniejszać ilość spożywanego mięsa i jednocześnie wykorzystywać jak najlepiej jego odpady. 

Właśnie dlatego cieszę się, że w garbarniach należących do konsorcjum wykorzystywane są skóry pochodzące z uboju zwierząt przeznaczonych od samego początku do celów spożywczych oraz pochodzących z europejskich gospodarstw, które spełniają unijne wymogi w zakresie dobrostanu zwierząt. 

Jednak to wciąż nie jest wszystko. 

By być bardziej zrównoważonym

W artykule ABC skór naturalnych wspominałam o tym, że garbowanie roślinne stosuje się od wieków. Jednak taki sposób wyprawiania skóry jest dość długi i wymaga sporo pracy. Nic więc dziwnego, że garbarstwo chromowe osiągnęło tak wielki sukces. Niestety ma on też swoją ciemną stronę (o czym więcej piszę w ABC).

Jednak oprócz samego chromu do garbarstwa weszło wiele niezrównoważonych działań, takich jak niewłaściwe gospodarowanie odpadami czy zanieczyszczanie wody silnie toksycznymi chemikaliami. 

Nie wszystkie garbarnie są złe!

Tylko nie wrzućmy teraz wszystkich garbarni do jednego worka! Część z nich starała się wprowadzać bardziej zrównoważone praktyki oraz unowocześniać systemy, tak aby jak najlepiej wykorzystywać surowce i niepowodowań szkód. 

Wracając do moich wątpliwości - co z tego, że firma napisze "jesteśmy zrównoważeni i ekologiczni", jeśli ja nie mogę tego sprawdzić? Właśnie dlatego pojawił się system oceny skór. 

Organizacja non-profit Leather Working Group

Od 2005 Leather Working Group ocenia na ile dana firma związana z branżą skórzaną działa w sposób zrównoważony.

Do audytu mogą zgłosić się firmy jakkolwiek związane z przemysłem skórzanym: to mogą być marki, producenci (garbarnie), dostawcy chemii etc.

W trakcie audytu LWG ocenia firmę w sposób holistyczny: nie tylko działania samej firmy, ale też jej podwykonawców oraz dostawców. Z roku na rok obszar badania się zwiększa. Obecnie LWG sprawdza m.in.:

• zużycie energii i wody;
• emisję hałasu i spalin;
• gospodarowanie odpadami oraz oczyszczanie ścieków;
• bezpieczeństwo pracowników; 
• i inne, które znajdziesz na stronie Leather Working Group.

W trakcie audytu firma może otrzymać od 0-100 pkt. Po przebytym audycie firma może otrzymać certyfikat świadczący o tym, że ta firma przeszła audyt LWG. 

Oprócz samego certyfikatu, firma może dodatkowo otrzymać medal. Jeśli firma uzyska powyżej 65 pkt. otrzyma brązowy medal, powyżej 75 pkt. - srebrny a powyżej 86 pkt. złoty. 

Właśnie dlatego na deser zostawiłam tę informację - garbarnia Il Ponte posiada złoty medal LWG (Leather Working Group.

Każdy kawałek jest niepowtarzalny

A już wisienką na torcie jest sam wygląd skóry Maya. Skóra jest wyprawiana w roślinnych garbnikach i wykańczana olejami. Jej lico jest dodatkowo delikatnie przeszlifowane, dzięki czemu z czasem będzie się patynować. 

Każdy kawałek tej skóry jest niepowtarzalny a same przetarcia nadają jej vintagowy wygląd. Ze względu na sposób w jaki jest garbowana, z czasem skóra będzie ciemnieć. 

Linki do poszczególnych stron:

Conceria Il Ponte: https://www.conceriailponte.it/en/

Vera Pelle Italina Conciata al Vegetale: https://www.pellealvegetale.it/en/sustainability/

O Leather Working Group: https://www.leatherworkinggroup.com/who-we-are/about-us

EMAS: https://ec.europa.eu/environment/emas/

ISO 26000: https://www.iso.org/iso-26000-social-responsibility.html